Jarenlang liep Sermo (43) uit Arnhem in de derde versnelling om te laten zien wat
hij kan. Een baan wilde hij, een plek waar hij wordt gewaardeerd om wie hij is. Want
ondanks zijn fysieke beperking en een verleden met depressies is hij tot veel in staat. Hij
volgde opleidingen, werd op sleeptouw genomen door zijn begeleider van RIBW Arnhem
& Veluwe Vallei en trof via allerlei omzwervingen een werkgever die het helemaal in hem ziet zitten. Op het Briant College in Arnhem heeft hij nu een vaste baan als conciërge.
Zeg niet tegen Sermo dat hij iets niet kan, want dan wordt hij strijdbaar en gaat hij twee keer
zo hard werken om het tegendeel te bewijzen. Te vaak kreeg hij in het verleden dat oordeel
en hoorde tot zijn verdriet zelfs een keer dat hij onbemiddelbaar was. Sermo heeft een
halfzijdige spierzwakte (hemiparese) en in de winter kampt hij vaak met neerslachtigheid.
Maar dat maakt hem niet onbekwaam. Op het Briant College – een school voor speciaal
voortgezet onderwijs – kennen ze hem inmiddels en voelt hij zich als een vis in het water.
Samen met een collega zorgt hij er voor allerlei facilitaire zaken, houdt hij op het schoolplein
toezicht op de leerlingen en is hij een aanspreekpunt voor de taxichauffeurs die de jongeren
op school brengen. ‘Ik zit op dezelfde lijn met hen. Zelf zat ik ook vroeger op het speciaal
onderwijs en dat schept een band. Op het plein en in school zie ik hetzelfde gedrag dat ik
vroeger ook had. Geen zin in school, prikkelbaar gedrag en soms een kort lontje. Daardoor kan
ik ze denk ik ook makkelijk aanspreken. Ik heb ogen voor en achter, dat heb ik geleerd in de
tijd dat ik tijdelijk als beveiliger/portier werkte.’
Individuele Plaatsing en Steun
Trots is hij, al zegt hij dat niet snel hardop. Zijn gezicht spreekt boekdelen en dat ziet Esther
Kolzer ook. Zij is Sermo’s begeleider bij RIBW AVV met wie hij een traject voor Individuele
Plaatsing en Steun (IPS) aanging. In zo’n traject wordt een cliënt die vergevorderd is in zijn
herstel én gemotiveerd is om te werken, ondersteund in het vinden van een betaalde baan.
‘Ik ken Sermo al jaren, we kunnen lezen en schrijven met elkaar’, zegt Esther. ‘Eerst was ik
zijn persoonlijk begeleider, nu ben ik zijn IPS-coach. Ik zag het als een mooie kans om
met Sermo aan de slag te gaan. Privé had hij zijn zaakjes aardig op orde na een mindere
periode en hij wilde dolgraag werken. Tegelijk realiseert hij zich ook dat ondersteuning
daarbij wenselijk is. In de communicatie loopt het voor hem namelijk niet altijd even prettig.
Hij voelt zich niet altijd begrepen of vindt het moeilijk om dingen bespreekbaar te maken.
Structuur en duidelijkheid rondom taken en verantwoordelijkheden zijn belangrijk. Als IPS-
begeleider help ik daarbij, ook in het contact met een werkgever.’
Place than train
Sermo: ‘Eerst werkte ik op een andere locatie voordat ik op het Briant College kwam. Die
overgang vond ik moeilijk en spannend. Ik moest mijn plekje opnieuw vinden, weer
vertrouwen krijgen. Maar als ik eenmaal gewend ben, dan ga ik er helemaal voor. Ik voel me hier goed en ben echt onderdeel van het team. Volgens collega’s ben ik een harde werker, ze vinden mij wel leuk geloof ik.’ Vier dagen per week werkt hij en zorgt hij dat de school er netjes uitziet. Al is dat best een uitdaging momenteel, want de school ondergaat een grootscheepse verbouwing. Ook maakt hij klaslokalen gereed voor lessen, verzorgt hij de koffiekamer en regelt hij bestellingen. Wat hij doet, leert Sermo met name in de praktijk, want hij is geen man van de theorie. ‘Place than train’, zegt Esther. ‘Het is een van de uitgangspunten van IPS. Door ervaring leren. Als we een IPS-traject starten, gaan we eerst nauwgezet kijken wat iemand wil, welke kwaliteiten en krachten iemand heeft. Daarmee gaan we dan samen op pad. Het is mooi als een kandidaat de gelegenheid krijgt in zijn rol te groeien en al doende te leren. Je hoeft niet meteen alles te kunnen. In het geval van Sermo kwamen we al heel snel bij De Onderwijsspecialisten uit. Aanvankelijk op de locatie Mariëndaal, de school waar Sermo vroeger zelf op zat.’ Sermo: ‘Ik kende de directeur van die school al van een jongerenkamp waar ik als begeleider bij betrokken was. Hij had een goede indruk van mij. Ik had dus al een kruiwagentje.’
Kansen bieden
Sermo werkte een half jaar op het Mariëndaal en ging daarna naar het Briant College, ook
een locatie van De Onderwijsspecialisten. Daar trof hij Harald Hentenaar als directeur, die
hem na een poosje zag opbloeien en intern ‘vocht’ voor een vaste aanstelling. ‘Een rode
draad in mijn leven is dat ik open sta voor mensen voor wie deuren zich niet altijd
meteen openen’, zegt Harald. ‘Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt bijvoorbeeld.
Daar sla ik persoonlijk op aan en de Onderwijsspecialisten gelukkig ook. Ik vind dat wij een
hele vooruitstrevende stichting zijn die kansen biedt aan mensen die het door allerlei
omstandigheden niet lukt een reguliere baan te krijgen. Zij mogen bij ons een vak leren, ook
als dat met aanpassingen moet of in een aangepast tempo. Maar ik zeg er ook altijd bij: wij
zijn geen Sinterklaas. Er moet binnen de mogelijkheden ook een goede werkprestatie
geleverd worden. In de loop van de tijd zie je dan dat sommigen gaan en anderen bij
ons blijven, mits we ook ruimte in de formatie vinden. En zelfs als die formatie er niet is,
proberen we via ons netwerk te zorgen voor een warme overdracht naar een ketenpartner.’
Gepassioneerd mens
Voor Sermo lukte het Harald dus wel een plek op de loonlijst te vinden, al moest hij daar
heel inventief voor te werk gaan. ‘Ja, dat was een langdurige zoektocht, waarbij we echt
creatief zijn geweest om Sermo hier te kunnen houden. Waarom? Er is een klik. Niet alleen
met mij, maar met het hele team. Ik heb hem als een gepassioneerd mensen leren kennen,
iemand met het hart op de goede plek die er helemaal voor gaat en niet snel opgeeft als hij
eenmaal uit zijn schulp gekropen is. Zelfs collega’s hebben een lans voor hem gebroken om
hem voor onze school te behouden, omdat ze merken dat Sermo ze ondersteunt en ontlast
in hun werk. Dat vind ik gewoon gaaf. Uiteindelijk heeft hij zijn eigen baan verdiend!’ De
directeur van het Briant College lacht veelbetekenend naar Sermo. ‘Zo, nu heb ik je wel
genoeg veren in je kont gestopt, of niet?’ Sermo glimt van oor tot oor, maar Harald meent
het. Voor hem is Sermo onderdeel van de club en bovendien een waardevol voorbeeld voor
de jongeren op zijn school. Een rolmodel, iets wat ook bij de Onderwijsspecialisten past.
‘Iemand die het levende bewijs is dat je moet doorknokken om je plek te vinden.’
Missie geslaagd
Met zijn contract komt ook het einde van het IPS-traject in zicht. Missie geslaagd zou je
kunnen concluderen. ‘Dat zeker’, zegt Esther Kolzer. ‘Maar het is niet zo dat ik dan een vinkje zet en klaar ben. Een IPS-traject duurt drie jaar. Ook na plaatsing blijf ik wel een aanspreekpunt voor hem en voor een werkgever, al loop ik de deur hier niet plat. Als het nuttig is, hebben we contact. Harald is een hele betrokken werkgever, dus daar maak ik me geen zorgen over. En met Sermo zal ik altijd wel contact houden, ook na IPS. Er zijn van die mensen met wie je een speciale band opbouwt en een heel kort lijntje houdt.’ En Sermo, hoe kijkt hij terug op het IPS-traject? ‘Ik kijk nooit terug, alleen maar vooruit’, zegt hij kort en zelfverzekerd. ‘Dat is een van de belangrijkste levenslessen die ik heb opgedaan.’
Tekst en fotografie: Ivo Hutten
