Proef de sfeer

Vrijwilliger Jo-Anne Essers:
‘Ik wil mijn eigen ervaring als kracht inzetten’

Jo-Anne Essers werd een aantal jaren geleden getroffen door een burn-out en een depressie. De levenservaring die ze daarmee opdeed, zet ze nu vrijwillig in om anderen te helpen. In Arnhem is ze een maatje voor vier cliënten van RIBW, met wie ze vaak urenlang kletst, een boodschapje doet, naar de bioscoop gaat of een gezellig potje rummikub speelt. ‘Mijn eigen ervaring is een kracht die ik graag wil inzetten.’

Het helpen van anderen is eigenlijk wat Jo-Anne (35) altijd al deed. Van huis uit kreeg ze het werken in de sociale sector als voorbeeld mee en zelf was ze verschillende jaren hulpverlener voor slachtoffers van huiselijk geweld. Momenteel doet ze een post-hbo-opleiding tot ervaringsdeskundige in de GGZ. Met die achtergrond meldde ze zich bij RIBW Arnhem & Veluwe Vallei als vrijwilliger om alles wat ze geleerd heeft in de praktijk te brengen.

Voorloper
‘RIBW is een voorloper met het inzetten van ervaringsdeskundigheid. Misschien dat ik daarom wel met open armen werd ontvangen’, zegt Jo-Anne. ‘Ik heb me aanvankelijk zelf voorgesteld in de teams van RIBW die werken in Presikhaaf en het Spijkerkwartier. Daarna heb ik kennisgemaakt met de cliënten voor wie ik nu een maatje ben: twee twintigers, een veertiger en een man van in de zeventig. Een hele diverse groep. De behoeftes verschillen ook per persoon. Met de ene doe ik een spelletje, met een ander klets ik wat of doe ik een boodschap en een van de jongens help ik bij zijn angst om contact te maken. Dan gaan we samen in de bus naar de stad of bioscoop bijvoorbeeld.’

Met Pierre (21) heeft Jo-Anne in korte tijd een bijzondere band opgebouwd. Dat begon al bij de eerste kennismaking waarbij ze meteen een klik hadden. ‘Pierre heeft soms behoefte aan een praatpaal om zijn hart te luchten. Hij woont in een woonhuis voor jongvolwassenen om hen te begeleiden naar zelfstandigheid. Op zijn kamer hebben we hele lange en filosofische gesprekken over de reden van ons bestaan. Dat thema interesseert ons allebei. Hij heeft van alles meegemaakt en ik kan me daar goed in verplaatsen door mijn eigen ervaringen. In de tijd dat ik zelf psychische hulp kreeg, had ik heel graag met een gelijkgestemde willen praten.’

Filterloos
Aan een grote tafel in zijn woongroep vertelt Pierre wat de ontmoetingen met Jo-Anne voor hem betekenen. ‘Met Jo-Anne kan ik filterloos praten’, zegt Pierre. ‘Heel open en eerlijk. Als je jezelf een beetje bloot geeft aan de ander, creëer je de mogelijkheid om een band op te bouwen. Wij hebben allebei levenservarende dingen meegemaakt. Jo-Anne laat mij inzien dat mijn leven niet zwaarder is dan dat van haar en dat je vaak sterker bent dan je zelf denkt. Ze leert mij op een andere manier naar het leven te kijken en dat geeft mij zelfvertrouwen.’ Jo-Anne: ‘Wow, dat is heel gaaf om te horen. Het klinkt bijna arrogant, maar ik wil laten zien dat er hoop is. Dat het slecht met je gaat, is geen reden om te denken dat de toekomst niet beter is.’

Ongedwongen
Pierre haakt daar feilloos en welbespraakt op in. Je kunt je inderdaad voorstellen dat zij zo uren met elkaar kletsen. Relaxed en ongedwongen. Dat is precies de manier waarop Jo-Anne de mensen wil ondersteunen voor wie ze een maatje is. Laagdrempelig en niet geremd of opgejaagd door tijd en targets. ‘Dat verschilt denk ik met de professionele begeleiders. Ik kan veel meer tijd nemen en heb geen agenda van dingen die we moeten bespreken of moet doen. Daardoor ben ik denk ik makkelijker benaderbaar. Tenminste, dat hoop ik. Dat ik zelf opgeleid ben als hulpverlener, is misschien wel een pré, maar ik wil toch vooral maatje zijn om hoop en inspiratie te geven voor de toekomst. Of een spiegel zijn. Mijn eigen ervaringen waren ook naar, maar ik zie ze nu als een kracht om anderen te helpen.’