Proef de sfeer

Jacob (56) nam als vrijwilliger van RIBW Arnhem & Veluwe Vallei twee jaar lang elke zaterdagmiddag een groep cliënten mee voor een lekkere wandeling in Park Presikhaaf. Even eruit, een frisse neus halen en contact met anderen. Dat is goed voor het herstel, zo is de gedachte. Zijn collega-vrijwilliger Daniëlle Kramer zet het nu voort, want Jacob verhuisde onlangs en nam met weemoed afscheid van zijn wandelgroep. ‘Ik heb het voor de cliënten gedaan, maar de wandelingen hebben ook mij als mens verrijkt’, zo blikt hij terug.

Jacob schiet in de lach als hij terugdenkt aan die keer dat hij een nat pak haalde om in een van de vijvers van het park het jonge hondje van de cliënten te redden dat de steile oever niet meer op kon komen. ‘Het hondje was helemaal in paniek en degene die hem meegenomen had, is nagenoeg blind. Dus tja, toen ben ik tot mijn knieën het water in gegaan. Iedereen onder de indruk natuurlijk. Het hondje ook. Die heet – toeval of niet - ook Jacob. In het huis aan de IJssellaan vinden ze het dan ook heel grappig om te zeggen dat ze Jacob gaan uitlaten, helemaal als ik erbij ben natuurlijk.’ 

Respect voor elkaar 
Humor was een onmiskenbaar onderdeel van de wekelijkse wandeling. Maar ook diepgaandere gesprekken kwamen op hun pad. Lief en leed werden volgens Jacob gedeeld. Vanaf het begin in 2018 ontstond er al snel een band tussen de cliënten en de vrijwilligers. ‘Lekker lopen is bij uitstek een geschikte activiteit om elkaar te leren kennen’, zegt Jacob. ‘Daniëlle en ik kregen ook al snel het vertrouwen van de begeleiders om zelf met de bewoners op stap te gaan. Daar keek ik eerst nog wel van op, omdat we toch met kwetsbare mensen in een psychisch zorgtraject op pad gingen. De eerste paar zaterdagen ging er wel begeleiding mee, maar ze zagen denk ik al snel dat het goed was. Op onze beurt voelden wij ons ook heel verantwoordelijk, al wisten wij nooit hoe de vlag er precies bij hing in het huis, hoe het gemoed was of dat er iets was voorgevallen. Dat maakte ons ook niet uit, we zagen het wel. Heel open en ontspannen gingen we bij de mensen langs om te vragen of ze mee wilden. Wie zin had, trok de jas aan. Zo simpel was het eigenlijk. Inhoudelijk hoefden we ook nergens heen. Wij stuurden niet aan op een gesprek, maar volgden juist. Als je elkaar een beetje leert kennen, borrelen er vanzelf verhalen op. Mooie verhalen, grappige verhalen, maar ook verdrietige en of nare ervaringen. Alles mocht er altijd zijn en het belangrijkste: er was respect voor elkaar.’

Sociale verrijking
De kracht zat volgens Jacob ook in de regelmaat. Een vaste dag en een vast tijdstip. Weer of geen weer, er werd gewoon gewandeld. Cliënten zijn vaak gebaat bij structuur en dat boden hun wandelmaatjes. ‘Ik heb het altijd heel graag gedaan. De waardering heb ik wel gemerkt. Wij konden ook altijd een beroep doen op de begeleiding als er wat was en regelmatig evalueerden we ook. Even de peilstok erin, zeg maar. Je krijgt als vrijwilliger ook trainingen aangeboden waar je best veel aan hebt. Ik vond de training herstelondersteunende zorg heel interessant. Of de training over het organiseren van sociale steun. Daar pik je altijd wat van op. Het heeft mij als mens ook in vele opzichte enorm verrijkt. Naast mijn werk als marketeer en nog een paar vrijwilligersfuncties, volg ik een studie toegepaste psychologie. Vanuit die achtergrond vond ik het heel interessant om ook eens in een woongroep van RIBW te kijken om theorie en praktijk te kunnen koppelen. Het interesseert me hoe mensen na een periode van intensieve zorg weer opklimmen naar zelfstandigheid. En ook om te zien hoe dat soms niet lukt. Het is een stuk levenservaring die je erbij krijgt.’

Boeiend en waardevol
Bij de laatste wandeling die Jacob met de groep maakte, belandden ze in het T-huis in Park Presikhaaf voor iets lekkers, een afscheidscadeau en natuurlijk een hoop anekdotes. Helemaal toevallig was dat niet, want na afloop van de wandelingen werd daar wel vaker een kop thee of warme chocolademelk gedronken. Dat zal ook vast zo blijven, maar dan zonder Jacob. ‘Afscheid nemen is nooit leuk, maar er was ook een soort gelatenheid. Cliënten en begeleiders zijn natuurlijk wel gewend dat er mensen komen en gaan. Het hoort erbij. Ik hoop dat er een nieuwe vrijwilliger komt om samen met Daniëlle een nieuw duo voor de wandelingen te vormen. Ik kan het in elk geval aanraden en ga ook op mijn nieuwe woonplek zoeken naar vergelijkbaar vrijwilligerswerk. Als je geïnteresseerd bent in je medemens, is dat namelijk heel boeiend en waardevol.’

Tekst en fotografie: Ivo Hutten